duylong Beryllium
Tổng số bài gửi : 42 Join date : 27/09/2009
| Tiêu đề: Tự hướng nghiệp bằng cách nào? Sun Feb 28, 2010 10:33 pm | |
| Kỹ năng Tự hướng nghiệp:TỰ HƯỚNG NGHIỆP BẰNG CÁCH NÀO? Quang Dương Nhà tư vấn Hướng nghiệp Gần đây, trên trang web VnExpress (30-8-2009) có đăng bức thư ngỏ của một học sinh lớp 12 ở nông thôn miền Bắc tên là Lã Phương Hà, gửi Phó Thủ Tướng Nguyễn Thiện Nhân. Trong thư, bạn đó nêu nhiều băn khoăn về hướng nghiệp, mong mỏi Nhà nước và Bộ Giáo dục quan tâm thiết thực hơn nữa đến việc hỗ trợ HS nông thôn và vùng xa trong tiến trình hướng nghiệp.
Trong thư đó, khi nói về thực trạng, bạn Lã Phương Hà cho biết trên 70% bạn trẻ ở quê hầu như chưa thể định hướng gì về nghề, vì chưa biết gì để định hướng ! Số còn lại có "định hướng" chăng cũng chỉ mù mờ theo ý thích, theo chúng bạn... không có gì là chắc chắn cả ! So với học sinh thành thị có điều kiện dễ dàng để được tư vấn hướng nghiệp, thì đây là một khó khăn và thiệt thòi rất lớn đối với học sinh ở nông thôn và vùng xa.
Thực ra, không chỉ ở vùng xa mà ngay tại các đô thị, nhìn chung, việc tư vấn về các kỹ năng hướng nghiệp cho học sinh vẫn còn bị bỏ ngỏ. Nếu có làm chăng cũng rất sơ sài, không đi vào chiều sâu, hoặc chỉ loanh quanh chuyện thi cử và nơi tuyển sinh, chuyện điểm sàn và tỷ lệ chọi...
Vì hướng nghiệp là một định hướng cho tương lai, nên chừng nào việc này chưa được quan tâm đúng mức, chừng đó tương lai vào đời của các bạn trẻ ở vùng xa và cả "vùng gần" vẫn chưa có một căn bản tự tin để mơ ước, để hy vọng !
Song, chúng ta - mỗi bạn trẻ, dù bất cứ nơi đâu, cũng nên tự tìm lấy nguồn hy vọng. Bằng cách nào ? Nên chăng, về mặt tâm thức, ta đừng quá trông chờ (tôi không nói là ỷ lại) vào nhà nước và nhà trường trong việc hướng nghiệp. Mỗi chúng ta, từng người, có thể chủ động và linh hoạt tự tìm kiếm cho mình những con đường riêng để tự hướng nghiệp. Thế nào là tự hướng nghiệp ?
Tôi nghĩ, tự hướng nghiệp trước hết là tự soi xét lại những đặc điểm nào của riêng mình tương thích (hay không tương thích) với yêu cầu của nghề định chọn. Sau khi tham khảo ý kiến của mẹ cha, của thầy cô và những người am hiểu, rồi chiêm nghiệm bản thân mình qua trải nghiệm thực tế, cộng thêm với sở thích, sở trường và năng khiếu (nếu có), ta tự lượng sức mình để hướng tới nghề muốn chọn. Như vậy, cuối cùng, ta tự chọn nghề cho chính ta, chứ không phải người khác chọn thay cho ta. Vậy là bước đầu, ta đã tự hướng nghiệp. Theo hướng đó, việc chuẩn bị cho tự hướng nghiệp càng chín chắn và tự tin, ta càng có lợi thế để đón nhận sự giúp sức từ người khác. Tự hướng nghiệp là một phương án tích cực để tự cứu mình trước khi nhờ nhà nước.
Để giúp bạn tự hiểu thêm về chính mình trước khi tự hướng nghiệp, sau đây là những gợi ý để bạn tham khảo :
Yêu cầu đầu tiên của tự hướng nghiệp là bạn hãy tự hiểu chính mình. Vấn đề này quả không đơn giản. Nhưng không đến nỗi "bó tay.com" nếu bạn thấy trước rằng, cần phải vượt qua những ngộ nhận thường có. Điều dễ làm ta ngộ nhận nhất là cứ đinh ninh rằng, hễ nghề nào mà ta yêu thích thì ta sẽ làm được nghề đó. Vì nghĩ vậy mà nhiều người đã vội vàng chọn nghề mình thích... đến khi "nhào vô" mới thấy "dội", nên phải nhanh chóng và đắng cay bỏ cuộc giữa chừng ! Thấy rõ nhất là rất nhiều bạn trẻ thích hát, thích karaoke, nhưng mấy ai thành ca sĩ ? Hầu như ai cũng thích chơi bóng, nhưng mấy ai thành cầu thủ ? Nhiều người giỏi tranh biện, hùng hồn cãi lý, nhưng mấy ai thành luật sư ?...
Vậy, đừng ngộ nhận mình qua sở thích, vì sở thích chưa hẳn là sở trường để tự hướng nghiệp. Mà sở trường cũng chỉ mới là một khía cạnh của năng lực thôi, chưa phải là cốt cách của năng lực. Phải từng bước thăm dò năng lực đích thực của mình nằm ở đâu, ở tư duy lôgic hay tư duy ngôn ngữ, ở trí nhớ máy móc hay tư duy sáng tạo, ở sáng tạo kỹ thuật hay sáng tạo nghệ thuật, ở vận động chân tay hay lao động trí óc...
Điều ngộ nhận khác, rất phổ biến, là nhiều người lầm tưởng rằng muốn chọn nghề, học nghề và hành nghề thì chỉ cần đến năng lực là đủ ! Năng lực rất cần, đương nhiên, nhưng hoàn toàn chưa đủ, càng chưa phải là yếu tố quyết định trong thời đại hội nhập. Khi lao động và hợp tác càng văn minh, người ta càng coi trọng cái tâm hơn (tối thiểu là gấp ba) cái tài, thì nhân tố quyết định để "nghề chọn ta" lại chính là TÍNH CÁCH, sau đó mới đến trình độ và năng lực.
Tính cách của mỗi người thể hiện trên nhiều mặt : Thái độ (cởi mở hay khép kín...), Xu hướng (hướng nội hay hướng ngoại...), Ứng xử (thụ động hay chủ động...), Khí chất (sôi động hay trầm lắng...) v.v... Lồng vào trong mọi tính cách là những cảm xúc của trí tuệ và tâm hồn mang sắc thái rất riêng của mỗi cá nhân. Những nét tâm lý đặc thù đó sẽ đeo đuổi ta suốt hành trình hướng nghiệp. Nếu ta ngộ nhận (có A mà tưởng là B...) hoặc mơ hồ về nó (không biết nó là A hay B...) thì việc chọn nghề trên cơ sở như thế chỉ là may rủi, "nhắm mắt đưa chân", xác suất rất thấp, rất dễ bị lầm. Chọn lầm nghề là hỏng tương lai !
Sau khi đã cố gắng tránh ngộ nhận từ quan niệm nhận thức, đến lượt bạn tìm hiểu qua các nguồn thông tin tư vấn để biết đặc điểm của ngành nghề mà mình muốn chọn. Từ đó, thêm một lần nữa, bạn chú tâm đối chiếu và tự xét nghiệm lại mình, xem thực sự mình có năng lực nào, tính cách nào... phù hợp với nghề nào. Lúc này, ngòai thông tin qua báo chí, bạn có thể tìm đến sự hỗ trợ của những người trong nghề, những bậc cao minh, các chuyên gia tư vấn, nhất là các trung tâm trắc nghiệm có uy tín. Tự hướng nghiệp không có nghĩa bất cần sự hỗ trợ từ ngoại lực, nhất là những trợ lực có uy tín khoa học. Bạn ở xa các trung tâm đó thì sao ? Có nhiều cách để các bạn tiếp cận trong hoàn cảnh lưới điện quốc gia đã phủ kín toàn quốc. Qua điện thoại tư vấn hay qua trắc nghiệm trực tuyến trên mạng, bạn có thể phần nào được thỏa mãn mong muốn này.
Hiện nay có nhiều trung tâm trắc nghiệm tâm lý và tư vấn hướng nghiệp ở các thành phố lớn. Liên lạc tư vấn qua tổng đài, gọi số máy, hay lên mạng còn có thể online, tự làm trắc nghiệm cho mình về một số bài test. Xin giới thiệu một địa chỉ tại TP.HCM : Trung tâm Tư vấn TÂM LÝ GIÁO DỤC (thuộc Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục TP.HCM) - 224A Hồ Văn Huê, Phường 9, Q. Phú Nhuận - TP.HCM. ĐT : Tổng Đài 1088, bấm tiếp số 0, gặp Bà Nga / Ông Tuấn / Bà Chiên (những người thường trực), hoặc ĐT bàn : 08.39.17.77.14 / 08.39.32.51.11 để gặp chuyên viên tư vấn.
Đặc biệt, bạn nào lên mạng được thì truy cập vào trang web : www.tuvanhuongnghiep.vn của Công Ty NGUỒN NHÂN LỰC SAO VIỆT (Nghi Tàm - Tây Hồ - Hà Nội). Nguồn thông tin trên trang web này khá đa dạng về trắc nghiệm tâm lý và tư vấn hướng nghiệp, từ các bài test hướng nghiệp, test IQ, EQ, ... cho đến giới thiệu các ngành nghề và các trường đào tạo, các cẩm nang hướng nghiệp với những bài dẫn dắt gợi mở để bạn tự hiểu thêm chính mình, nâng cao hiệu quả tự hướng nghiệp.
Hy vọng nhờ đó, các bạn có thể tìm thấy nguồn hy vọng cho định hướng tương lai !
Quang Dương(Tác giả cuốn sách TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP - NXB TRẺ - TP.HCM) ===================== Hy vọng bài này "đánh" trúng chỗ băn khoăn của teen 12. Đặc biệt các địa chỉ tư vấn hướng nghiệp, sách hướng nghiệp được giới thiệu có thể sẽ hữu ích khi cần. Mùa tuyển sinh đang nóng lên rùi còn gì. (duylong) |
|