Chúng ta sống trên Trái đất, hàng ngày đều nhìn thấy Mặt trời mọc từ phía Đông và lặn về phía Tây.
Mặt trời chiếu sáng ánh nắng khắp mặt đất soi sáng và cung cấp nhiệt năng cho con người. Mặt trời là thiên thể trong trung tâm hệ Mặt trời và cũng là sao phát sáng cách Trái đất gần nhất.
Khoảng cách trung bình giữa Mặt trời và Trái đất là 149,60 triệu km, đường kính của Mặt trời là 1,39 triệu km gấp 109 lần đường kính Trái đất, thể tích của Mặt trời gấp 33 vạn lần khối lượng Trái đất, mật độ bình quân trên Mặt trời là 1,4gam/cm3.
Mặt trời cũng tự quay quanh mình nó, chu kỳ tự quay của Mặt trời ở bề mặt đường xích đạo khoảng 25 ngày, càng gần 2 cực Mặt trời chu kỳ quay càng dài, chu kỳ tự quay ở 2 cực khoảng 35 ngày.
Nguyên tố có nhiều nhất trên Mặt trời là khí Hydro, sau đó là heli, ngoài ra còn có các nguyên tố cacbon, nitơ, õy và các loại nguyên tố kim loại. Các nguyên tố hoá học trên Mặt trời hầu như giống với các nguyên tố hoá học trong cấu tạo Trái đất, chỉ khác nhau ở tỉ lệ cấu tạo.
Mặt trời là một quả cầu lửa thể khí nóng rực. Vỏ ngoài của Mặt trời gồm 3 tầng, tầng ánh sáng trắng, tầng các màu sắc và tầng màu vàng nhạt. BA tầng này cấu tạo thành khí quyển của Mặt trời.
Bề ngoài Mặt trời mà chúng ta thường nhìn thấy là tầng ánh sáng trắng, chiều dầy của tầng ánh sáng trắng khoảng 500km, ánh sáng chói loà của Mặt trời chính là phát ra từ đó.
Tầng các màu sắc của Mặt trời nằm ở phía trên tầng ánh sáng, và là một tầng khí quyển của Mặt trời, độ dầy khoảng vài nghìn kilomet, nhiệt độ từ mấy nghìn độ tới mấy triệu độ. Khi xảy ra hiện tượng nguyệt thực toàn phần những tia sáng chói loà phát ra từ tầng ánh sáng trắng bị Mặt trăng che khuất, lúc đó ta sẽ nhìn thấy tầng khí này có màu đỏ sẫm, bởi vậy các nhà thiên văn gọi tầng này là tầng màu sắc.
Tầng ánh sáng màu vàng nhạt là tầng ngoài nhất của khí quyển Mặt trời, tầng này kéo dài gấp mấy lần bán kính của Mặt trời, có lúc còn dài hơn nữa. Tầng này cấu tạo chủ yếu gồm các nguyên tử điện phân ở nhiệt độ cao và các điện tử tự do nhưng mật độ phân bố rất mỏng.
Lớp trong của tầng ánh sáng màu vàng nhạt có nhiệt độ rất cao khoảng 10 triệu độ C. Mức độ to nhỏ và hình dạng của tầng ánh sáng vàng nhạt liên quan tới hoạt động của Mặt trời.
Khi hoạt động của Mặt trời ở thời kỳ cực đại, tầng ánh sáng vàng nhạt có hình tròn, khi hoạt động của Mặt trời ở thời kỳ cực tiểu, tầng ánh sáng vàng nhạt co lại ở 2 cực Mặt trời phình ra ở đường xích đạo. Độ sáng của tầng ánh sáng vàng nhạt chỉ bằng một phần triệu tầng ánh sáng trắng của Mặt trời, tức là chỉ sáng bằng ánh trăng đêm rằm hoặc đêm 16 âm lịch.
Trước kia các nhà thiên văn ngoài việc sử dụng ánh sáng hàng ngày để quan trắc tầng màu sắc của Mặt trời , họ còn lợi dụng quan trắc khi xảy ra hiện tượng nhật thực toàn phần.
Riêng việc quan trắc tầng ánh sáng vàng nhạt, trước kia các nhà thiên văn chỉ quan trắc được khi xảy ra hiện tượng nhật thực toàn phần, nhưng ngày nay họ có thể thường xuyên quan trắc tầng ánh sáng vàng nhạt bằng việc sử dụng máy đo ánh sáng vàng nhạt.
Mấy năm gần đây, máy quan trắc đặt trên vệ tinh nhân tạo cho thấy do nhiệt độ cao tác động, tầng ánh sáng vàng nhạt thể khí không ngừng nở ra và phóng những trận mưa hạt cơ bản, gây ra những đợt " gió mặt trời". Ngoài ra phía ngoài mép Mặt trời còn có những khối khí phát sáng màu đỏ tía như lửa cháy , các nhà thiên văn học gọi chúng là tai lửa: có lúc các khối khí đỏ tía đó bắn ra với tốc độ rất lớn cao tới mấy nchục vạn kilomet sau đó chimf dần trong các tầng màu sắc của Mặt trời.
Cũng giống hư những vết đen trên Mặt trời, chu kỳ xuất hiện của các tai lửa khoảng 11 năm 1 lần. Thường ngày chúng ta không nhìn thấy tai lửa bằng mắt thường, muốn nhìn thấy chúng ta phải dùng kính viễn vọng màu hoặc các máy móc chuyên dùng của các nhà thiên văn.
(ST)