[kenh14.vn]
Thi thể người quá cố sẽ được lọc xương, thịt, nội tạng thành các phần
khác nhau, riêng hộp sọ bị đập nát bằng búa để bộ não hở ra ngoài...
Trên thế giới có rất nhiều hình thức
an táng người chết: thổ táng – chôn người chết xuống đất, thủy táng –
thả trôi theo dòng nước hay hỏa táng – thiêu cháy… Tuy nhiên, nếu đến
với thảo nguyên Tây Tạng, bạn sẽ không khỏi rùng mình về phong tục mai
táng về với tự nhiên của cư dân du mục nơi đây. Đó là mai táng người
chết bằng… chim kền kền.
Nghe
thật sự rất kì lạ và có vẻ “chả liên quan” nhưng có thể hiểu đơn giản
thế này: đó là việc mà người ta để chim kền kền ăn thịt xác chết và coi
đó là hình thức mai táng trang trọng. Vì sao lại thế nhỉ?
Người
ta không thấy sách vở nào ghi chép cụ thể tập tục thiên táng có từ bao
giờ, nhưng có thể phỏng đoán nó xuất hiện khoảng sau thế kỷ 7. Mai táng
về với thiên nhiên này có tên chính thức là “Thiên táng”, dân dã gọi là
điểu táng - đem thi thể người chết cho chim kền kền ăn. Sở dĩ có sự xuất
hiện của hình thức mai táng này bởi ở thảo nguyên, nhất là với những
người dân du mục quen sống trên lưng ngựa, việc tiến hành chôn cất người
chết tại một nơi hay thả trôi theo dòng nước như ở đồng bằng là điều
thực sự khó khăn. Gỗ là một nguyên liệu cực kì quý nên cũng không thể
dùng để hỏa táng được.
Quy
trình diễn ra tập tục này thực sự sẽ khiến cho những ai yếu tim không
thể chịu được. Bạn đã bao giờ tự mình xẻ thịt người thân rồi đem cho
chim ăn chưa? Hẳn là không rồi, nhưng nếu là một người Tây Tạng, bạn sẽ
hiểu vì sao và thấy đó là điều cực kì trang trọng và đáng được hoan
nghênh.
Lễ mai táng được tổ chức từ sáng sớm, trên một đỉnh núi cao.
Người
chết sẽ được để trong nhà một vài ngày để làm lễ cầu siêu sau đó được
đưa qua cửa sổ ra bãi thiên táng. Lễ mai táng được cử hành vào sáng sớm,
sau khi các vị Lạt ma chọn được vị trí cố định thích hợp trên núi cao
để tiến hành nghi thức. Ở đây, họ bắt đầu thắp hương, đốt nến. Một số
người có nhiệm vụ sẽ tiến hành “pha thịt” người đã khuất, lọc những bộ
phận nội tạng và để ra một chỗ riêng. Chỗ duy nhất họ không chạm dao vào
là đầu mà chỉ để hở bộ não ra ngoài bởi đây là nơi chứa linh hồn và ý
thức. Khi lửa được thắp lên là lúc việc xẻ thịt đã kết thúc.
Họ lọc những bộ phận nội tạng để ra một chỗ riêng.
Sau
đó, Lạt ma và gia chủ sẽ thắp hương gọi những con chim kền kền đến. Lũ
chim háu đói ngay lập tức sà vào và ăn thịt xác chết. Chưa đầy nửa tiếng
sau, những con chim kền kền kết thúc công việc của mình và bay đi. Nghi
thức tới đây hoàn thành… một nửa. Người đã khuất giờ chỉ còn trơ lại bộ
xương. Phần xương này sẽ được đập vụn, trộn với mạch nha, ném cho lũ
quạ và diều hâu. Tới đây, thiên táng mới thực sự kết thúc.
Nhưng
vì sao người Tây Tạng lại cho rằng việc làm này thể hiện sự kính trọng,
tưởng nhớ người đã khuất? Đó là vì những người Tây Tạng vốn cực kì coi
trọng linh hồn và khi người ta chết đi, tất cả đều có mong muốn linh hồn
mình được đi tới thiên đàng. Họ tin rằng chim kền kền ăn xong bay lên
trời thì linh hồn người chết cũng được lên thiên đàng.
Những người dân ở đây tin rằng, nếu chim kền kền ăn xong bay lên trời thì linh hồn người chết cũng lên thiên đàng. Người
Tây Tạng coi chim kền kền là “thần điểu” và tin rằng thi thể được chim
kền kền ăn hết là điềm lành, người chết sẽ nhanh chóng được lên thiên
đàng, nếu chim ăn không hết, người ta sẽ gom những gì còn lại để hỏa
táng. Sở dĩ có quan niệm này là bởi những con chim đầu hói, sải cánh dài
tới 2m này ngoài việc ăn xác thối ra thì không làm hại tới ai. Vì thế,
nó được coi là đại diện sứ giả của các chư thần linh trong tín ngưỡng
Tây Tạng. Và đương nhiên, ai cũng muốn thân nhân mình sau khi chết đi
được các thần linh cử sứ giả tới đón đi, đó là niềm hạnh phúc đối với
chính những người đã khuất.
Hơn
thế nữa, người Tây Tạng theo Phật giáo Mật tông Tây Tạng tin rằng, việc
an táng người chết bằng cách nuôi kền kền chính là học theo Đức Phật Tổ
Như Lai. Phật Tổ từng lấy chính thân xác mình nuôi hổ dữ để hổ khỏi hại
các sinh linh khác trong thế giới. Phật tổ cũng dạy rằng: Con người nên
bố thí. Và với người dân Tây Tạng thì mang xác người đã khuất cho các
thần điểu ăn cũng chính là một cách bố thí. Vì khi đó, thần điểu sẽ
không làm hại các loài khác, đây là một cách bố thí thể hiện tấm lòng
cao cả.